Tabliczki adresowe
JAK PRAWIDŁOWO WYKONAĆ TABLICZKĘ ADRESOWĄ SIM?
Na budynkach w Radomiu - zarówno prywatnych, jak i użyteczności publicznej - sukcesywnie pojawiają się kolejne tabliczki, które nawiązują do wytycznych określonych w księdze standardów Systemu Informacji Miejskiej. Niestety, niektóre tablice adresowe są wykonywane z błędami. Informujemy, na co szczególnie należy zwrócić uwagę przy ich tworzeniu, by oznakowanie było poprawne.
Niniejszą informację, zawierającą w większości sporo szczegółów technicznych, kierujemy przede wszystkim do firm reklamowo-poligraficznych, w których radomianie zamawiają nowe tabliczki z numerami posesji (wzory te określa uchwała Rady Miejskiej w Radomiu). Jednak mieszkańcy, którzy planują wymianę lub powieszenie nowych tabliczek na budynkach, także powinni zapoznać się ze szczegółami, żeby wiedzieli, czy zamawiane przez nich plansze spełniają wymagania. Nie ma tu bowiem pola na dowolność.
Na pewno na pochwałę zasługuje fakt, że coraz więcej właścicieli posesji decyduje się na wymianę starych tabliczek adresowych na nowe, zgodne z Systemem Informacji Miejskiej. Dodatkową motywacją jest także to, że w mieście wciąż przybywa tabliczek z nazwami ulic. Aby oznakowanie Radomia było jednolite i spójne, również mieszkańcy w podobny sposób zaczynają oznakowywać swoje posesje. To dobrze, lecz koniecznie trzeba pamiętać o tym, aby nowe tabliczki rzeczywiście były zgodne z wytycznymi SIM. Tylko dzięki temu cały system będzie jednolity oraz jednoznacznie identyfikowany z Radomiem (dzięki kolorystyce tablic, czcionce itp.). Miasto będzie oznakowywało wyłącznie swoje obiekty. Na innych jakiekolwiek tabliczki z adresem to obowiązek właścicieli.
Poniżej opisujemy najważniejsze wytyczne w sprawie produkcji tabliczek adresowych zgodnych z SIM. Ilustrujemy je fotografiami już zamontowanych w Radomiu elementów oznakowania. Podkreślamy przede wszystkim, że nasz opis absolutnie nie ma na celu skrytykowania kogokolwiek! Chcemy tylko uwrażliwić grafików z firm poligraficznych na to, żeby w przyszłości zwracali uwagę na ważne szczegóły, gdyż podobnych zamówień będą zapewne mieli coraz więcej. Dzięki temu cały system będzie mógł być spójny.
KOLORYSTYKA TABLIC
Tablice adresowe Systemu Informacji Miejskiej zasadniczo są w kolorze granatowym (RAL 5002, CMYK 100/80/0/0). Wyjątkiem jest jedynie tak zwana strefa reprezentacyjna (więcej piszemy o niej niżej), gdzie tablice powinny być w kolorze brązowym (RAL 8016, CMYK 40/80/80/80). Czcionka i pasek z nazwą obszaru SIM są białe (a napis na tym pasku - w kolorze tabliczki). Używanie innych kolorów (przykłady na zdjęciach 10, 12, 19) - nawet jeżeli są one dość podobne do właściwych - nie powinno mieć miejsca.
Mieliśmy na przykład pytania, czy poza strefą reprezentacyjną można powiesić tablicę brązową ("taka lepiej pasuje do elewacji" - argumentował pytający). Odpowiadamy: nie - ponieważ księga standardów SIM nie pozwala na tego typu odstępstwa. Przy okazji spieszymy z wyjaśnieniem, że zaprezentowane poniżej zdjęcia tabliczek były wykonywane o różnych porach dnia oraz w różnych warunkach oświetleniowych, dlatego widoczne na nich odcienie granatowego nie zawsze odpowiadają rzeczywistej kolorystyce.
Problematyczną kwestią - już w chwili rozpoczęcia wdrażania systemu - stało się niesprecyzowane dokładniej przez wykonawcę księgi standardów SIM określenie "strefa reprezentacyjna". W dokumencie zasugerowano Stare Miasto, Miasto Kazimierzowskie i oś ulicy Żeromskiego. Nie było jednak podanych konkretnych granic, w związku z czym nie można było określić fragmentów ulic, przy których tablice powinny być brązowe. Z tego powodu na przykład u zbiegu z Czachowskiego (zdjęcie 31) także pojawiła się tabliczka brązowa. Ostatecznie problem ten uregulowała uchwała Rady Miejskiej w Radomiu nr 293/2016 z dnia 18.04.2016.
KSZTAŁT I ROZMIARY
Podstawowym kształtem tabliczek adresowych SIM jest kwadrat. Plansze prostokątne (jedynie w orientacji poziomej) wymagane są tylko w tych przypadkach, gdzie długa nazwa ulicy lub numer posesji składający się z więcej niż trzech znaków nie zmieściłyby się w kwadracie. Czcionka numeru posesji może zostać "ściśnięta" wyłącznie w wyjątkowym przypadku (przykładowo, gdy numer budynku 115/117 nie byłby w stanie zmieścić się nawet na najszerszej wersji tabliczki SIM - ale będą to sporadyczne przypadki).
Księga standardów SIM określa trzy wysokości tabliczek: 35, 50 i 65 centymetrów. Wybór wielkości uzależniony jest głównie od odległości budynku od krawędzi jezdni. Małe tabliczki należy instalować tam, gdzie pomiędzy drogą a elewacją jest do 15 metrów odstępu, średnie - od 15 do 30 metrów, a duże - powyżej 30 metrów. Szczegóły opisane zostały w wytycznych umieszczonych na naszej stronie internetowej (w sekcji DROGI - w zakładce Oznakowanie SIM > Pliki do pobrania). Oczywiście jeżeli ktoś zdecyduje się na powieszenie większej tabliczki w mniejszej niż sugerowana odległości od jezdni, to nic się nie stanie. Gorzej jednak, jeżeli na przykład najmniejsza tabliczka zawiśnie na budynku stojącym 40 metrów od ulicy lub dalej - będzie ona wtedy mało czytelna.
Dla tabliczek adresowych o wysokości 35 centymetrów przewidziane są szerokości 35, 50 i 65 centymetrów, dla wysokości 50 cm zaplanowano szerokości 50, 70 i 90 cm, a dla wysokości 65 cm szerokości wynoszą 65, 90 i 120 cm. Na fotografiach oznaczonych numerami 5, 26 i 29 widać przykłady tabliczek prostokątnych, gdzie treść bez problemów zmieściłaby się na kwadracie. Z kolei na zdjęciu 33 jest tablica prostokątna w orientacji pionowej, która też powinna być kwadratem - treść zmieści się na takim formacie.
TREŚĆ NA TABLICACH
Wszystkie napisy na tablicach adresowych Systemu Informacji Miejskiej w Radomiu powinny być wykonywane tylko czcionką Neo Sans Pro (zgodnie ze strategią marki miasta). Na niektórych jest jednak użyta inna (zdjęcia 11 i 12), co nie powinno mieć miejsca.
W pierwszej linijce od góry na każdej tabliczce powinien być napis "ulica" (albo "aleja", "plac" itp.). W tych słowach nie stosujemy żadnych skrótów - muszą być one pisane w pełnym brzmieniu. Zgodnie z zasadami polskiej pisowni słowa te zaczynamy od małej litery (nie tak, jak na zdjęciach 29, 30 i 36). Jeżeli danej ulicy patronuje jakaś osoba, to imię oraz ewentualna funkcja też powinny znaleźć się w pierwszej linijce. Brak imion patronów to obecnie najczęściej występujący mankament na tabliczkach adresowych (przykłady na zdjęciach 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21 i 38). W opisywanej linijce nie należy też używać czcionki pogrubionej.
W drugiej linijce powinna znajdować się nazwa ulicy (na przykład Żeromskiego, Grzybowska, Malenicka, Tadeuszowska) lub samo nazwisko patrona (na przykład Witkacego, Struga, Bema, Beliny-Prażmowskiego, Cymerysa-Kwiatkowskiego). Szczegółowy wykaz pełnych nazw ulic z dopuszczonymi skrótami stanowi załącznik nr 1 do uchwały Rady Miejskiej w Radomiu nr 404/2012 z dnia 24 września 2012 roku. Jest ona na naszej stronie internetowej (w sekcji DROGI - w zakładce Oznakowanie SIM > Pliki do pobrania).
W środkowej części tabliczki znajduje się najważniejszy element, czyli numer posesji. Jeśli występuje tam ukośnik, to jako jedyny nie powinien on być pogrubiony. Gdy numer zawiera również literę (wielką - zgodnie z zasadami pisowni), musi ona być mniejsza niż cyfry (na przykład przy czcionce cyfr mającej wysokość 495 pikseli litera wchodząca w skład numeru powinna mieć wysokość 340 pikseli). Tabliczka z niepotrzebnie pogrubionym ukośnikiem jest widoczna na zdjęciu 7, a ze zbyt małą literką - na zdjęciu 15.
W dolnej części tabliczki jest umieszczony biały pasek z nazwą obszaru Systemu Informacji Miejskiej. Podział został zatwierdzony uchwałą Rady Miejskiej w Radomiu nr 330/2012 z dnia 28 maja 2012 roku. Jest ona dostępna na naszej stronie internetowej (w sekcji DROGI - w zakładce Oznakowanie SIM > Pliki do pobrania). Czcionka powinna być takiej samej wielkości jak napis "ulica" w pierwszej linijce (ale tutaj już pogrubiona). Nie wolno stosować nazewnictwa obszarów SIM według własnego uznania, gdyż w ten sposób robi się spore zamieszanie! Podział był przed zatwierdzeniem przedstawiony radomianom, dlatego obecny kształt to wynik konsultacji społecznych. Tymczasem na niektórych dotychczas wywieszonych przez właścicieli posesji tabliczkach są niewłaściwe obszary SIM (przykłady na zdjęciach 20, 22, 23 i 24 - są na nich Planty, Borki, Dzierzków i Obozisko, zaś powinny być odpowiednio: Śródmieście, Stare Miasto, Sadków i Śródmieście). Zdarza się poza tym, że na pasku... nie ma niczego (zdjęcie 17), jest nazwa firmy (zdjęcie 18), miasta (zdjęcie 27), spółdzielni mieszkaniowej (zdjęcie 37) lub kolorystyka i rodzaj czcionki nie odpowiada wytycznym z uchwały (zdjęcie 19). Wszelkie dodatkowe napisy (na przykład nazwa firmy, wspólnoty lub spółdzielni) powinny być umieszczane najlepiej na osobnych tabliczkach, a jeśli to nie jest możliwe, to ostatecznie w części nad lub pod główną częścią (zdjęcia 39 i 40). Przykład pokazany na zdjęciu 38 mógł być rozwiązaniem kompromisowym, ale w praktyce adres budynku został przesunięty w dół.
Przypominamy równocześnie, że zgodnie ze wspomnianą uchwałą nazwa "osiedle" występuje tylko w nazwach trzech obszarów: osiedla Akademickiego, osiedla XV-lecia i osiedla Nad Potokiem. W pozostałych takie słowo nie występuje! Niestety, na niektórych tabliczkach zostało ono niepotrzebnie dodane (zdjęcia 25 i 28 - na pierwszym w dodatku skrót z błędem!). Zdjęcie 26 przedstawia tablicę ze słowem "osiedle" omyłkowo zaczynającym od wielkiej litery, a zdjęcie 35 - tę samą nazwę, ale... bez wymaganej wielkiej litery w słowie "Akademickie". Z kolei na zdjęciu 21 mamy przykład nazwy SIM, gdzie słowo "osiedle" powinno być, ale go zabrakło. Dodatkowo pojawiły się niepotrzebne spacje przed i po łączniku. Uwaga! Od 2026 roku jest zaplanowana reforma pisowni polskiej, zgodnie z którą słowo "osiedle" w nazwach własnych będzie należało pisać już wielką literą (na przykład: Osiedle Nad Potokiem).
Poprawna pisownia poszczególnych obszarów Systemu Informacji Miejskiej w Radomiu (w kolejności alfabetycznej): osiedle Akademickie, Borki, Brzustówka, Długojów, Długojów Górny, Dzierzków, Firlej, Glinice, Godów, Gołębiów, Gołębiów I, Gołębiów II, Halinów, Huta Józefowska, Idalin, Janiszpol, Jeżowa Wola, Józefów, Kaptur, Kierzków, Koniówka, Kończyce, Kozia Góra, Krychnowice, Krzewień, Malczew, Malenice, Miasto Kazimierzowskie, Michałów, Mleczna, Młodzianów, Młynek Janiszewski, osiedle Nad Potokiem, Nowa Wola Gołębiowska, Nowiny Malczewskie, Obozisko, Planty, Południe, Potkanów, Prędocinek, Pruszaków, Rajec Poduchowny, Rajec Szlachecki, Sadków, Stara Wola Gołębiowska, Stare Miasto, Śródmieście, Ustronie, Wacyn, Wielogóra, Wincentów, Wośniki, Wólka Klwatecka, osiedle XV-lecia, Zamłynie, Żakowice (nazwy obszarów SIM odpowiadają tutaj zwyczajowym nazwom dzielnic).
SPOSÓB MONTAŻU
Najlepszym sposobem montażu tabliczek adresowych Systemu Informacji Miejskiej jest takie przymocowywanie do elewacji, aby śruby lub kołki znajdowały się pod planszą (zdjęcia 1, 2, 10, 11, 24 i 31). Wiadomo jednak, że z przyczyn ekonomicznych czasami są stosowane rozmaite tańsze rozwiązania. Należy jednakże przy tym pamiętać o zachowywaniu podstawowych zasad estetyki.
WZORCE TABLICZEK
Jak już wspominaliśmy na wstępie, za oznakowanie adresowe obiektów, które nie należą do miasta, odpowiadają ich właściciele bądź zarządcy. Nie możemy od nich wymagać, żeby wymieniali już istniejące tabliczki, ale jeżeli już decydują się na zamawianie nowych, to wskazane jest - aby dla zachowania porządku w mieście - dostosowali się do wytycznych opisanych szczegółowo w księdze standardów SIM (najważniejsze opisaliśmy wyżej). Obliguje ich do tego prawo miejscowe, czyli uchwała Rady Miejskiej nr 688/2014 z dnia 17 marca 2014 roku. Jest ona na stronie (w sekcji DROGI - w zakładce Oznakowanie SIM > Pliki do pobrania).
Ciekawostką jest to, iż radomskie oznakowanie SIM już tak się spodobało, że... zauważyliśmy je także poza granicami miasta, na przykład w Mleczkowie (zdjęcie 36). W tych przypadkach kopiowanie rozwiązań zaprojektowanych tylko z myślą o Radomiu jest jednak niewskazane. Ktoś może bowiem pomyśleć, że Mleczków, Janiszew albo inne miejscowości są częściami naszego miasta.
Żeby kolejne produkowane tabliczki były pozbawione błędów, przygotowaliśmy dla firm poligraficznych kilka wzorców tabliczek adresowych (pliki w Corelu, wykonane czcionką Neo Sans Pro, zapisane w wersji 11 - z możliwością edycji). Będzie można zatem pracować na gotowych wzorach. Zachęcamy przedstawicieli wszystkich takich firm, mających w swojej ofercie także produkcję tabliczek adresowych, o skontaktowanie się z nami drogą e-mailową (ziolkowski@mzdik.pl) - prześlemy im wówczas takie pliki. Liczymy na to, że wskutek wspólnych działań prawidłowo wykonywanych tabliczek będzie więcej, dzięki czemu nasz SIM będzie jednolity i coraz bardziej rozpoznawalny w kraju. Warszawskie, wrocławskie lub białostockie tablice trudno pomylić z innymi, więc tak samo może być z radomskimi. Zapraszamy do współpracy oraz kontaktu - postaramy się odpowiedzieć na wszystkie pytania.